Sáng tạo là một kỹ năng có thể được sử dụng trong nhiều khía cạnh của cuộc sống. Nó có thể giúp chúng ta giải quyết vấn đề, giao tiếp và tạo kết nối một cách dễ dàng. Ngoài ra, người có tư duy sáng tạo thường có lối suy nghĩ và tư duy linh hoạt, dễ thích ứng với những thay đổi trong cuộc sống và đạt được hiệu quả cao trong công việc.

Không chỉ vậy, sáng tạo còn có thể cải thiện, nâng cao sức khỏe tinh thần. Trên thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các hoạt động sáng tạo như vẽ sẽ giúp con người vượt qua sự buồn bã, lo lắng và các tình trạng cảm xúc khác.

Sự sáng tạo của trẻ nhỏ sẽ giúp con tiếp cận với những cách giải quyết vấn đề mới và thích nghi với môi trường mới. Trẻ cũng có nhiều cơ hội để vui chơi và sử dụng thời gian của mình một cách hiệu quả hơn.

Với tầm quan trọng đó thì thật đáng mừng rằng khả năng sáng tạo không phải thứ mà ngay từ khi sinh ra đã có. Mỗi chúng ta đều có thể dựa vào nỗ lực để phát triển năng lực sáng tạo của mình. Chính vì thế, ba mẹ thực sự có thể hỗ trợ con mình rèn luyện và phát huy tư duy sáng tạo trong quá trình phát triển của trẻ.

Bài viết dưới đây, Toán tư duy POMath sẽ giới thiệu cho các ba mẹ một số phương thức để dạy tư duy sáng tạo cho con trẻ.

1. Khuyến khích con tham gia các hoạt động ngoài trời

Dành thời gian bên ngoài ngôi nhà cho con một môi trường tự nhiên để cải thiện khả năng sáng tạo. Trẻ có thể khám phá điều mà chúng hiếu kỳ, tò mò và tạo ra những điều mới. Con bạn cũng có cơ hội đưa ra các quy tắc của riêng mình và chơi các trò chơi mà không bị giới hạn về không gian.

Khi trẻ tương tác với môi trường xung quanh, con phát triển ham muốn tạo ra một cái gì đó từ những thứ sẵn có như lá cây, que và đá,… Càng nhìn thấy nhiều thứ, trí tưởng tượng của trẻ càng phát triển. Ba mẹ có thể khuyến khích con suy nghĩ sáng tạo bằng cách gợi mở đến những thứ mà có thể con đang quan tâm.

Khuyến khích con chơi nhiều hơn với các vật liệu mà trẻ tìm thấy ở ngoài trời thay vì đồ chơi được sản xuất sẵn. Bé có thể kết hợp bộ sưu tập đồ dùng ngoài trời mới với đồ chơi của mình để phát triển trí sáng tạo toàn diện.

Bên cạnh việc chơi, ba mẹ có thể giới thiệu cho trẻ các hoạt động thể chất khác như đi bộ đường dài, du ngoạn và cắm trại. Tương tác với môi trường tự nhiên cũng giúp trẻ mở rộng khả năng tư duy sáng tạo khi bé có cơ hội tự mình trải nghiệm.

2. Giao tiếp với con bằng những câu hỏi mở

Giao tiếp với trẻ sẽ cho ba mẹ cái nhìn chung nhất về suy nghĩ của con. Tuy nhiên, những câu hỏi đóng, yêu cầu một câu trả lời có – không ngắn gọn có thể không đủ để khai thác hết tiềm năng tư duy sáng tạo của trẻ.

Khi nói chuyện với con, hãy thử nhắc nhiều lần về cùng 1 chủ đề. Nếu lắng nghe những hiểu biết của trẻ về vấn đề đó, ba mẹ có thể sẽ ngạc nhiên về số lượng thông tin và ý tưởng con biết và phát triển về chủ đề đó.

Mở đầu những cuộc trò chuyện, hỏi – đáp với con là một cách tuyệt vời để cải thiện khả năng sáng tạo của trẻ. Ý tưởng của bé không phải lúc nào cũng xuất hiện dưới dạng tuyên bố hay khẳng định, chính những câu hỏi trẻ đặt ra cũng là 1 biểu hiện của sự phát triển tư duy sáng tạo. Càng tương tác nhiều với con, ba mẹ càng hiểu được những điều trẻ cần. 

Thay vì vội vàng trả lời câu hỏi của trẻ, ba mẹ có thể đưa ra một câu hỏi hướng dẫn để thắp sáng bóng đèn trong tâm trí, dẫn dắt con phát triển giải pháp một cách độc lập.

Từ đó, ba mẹ có thể hỗ trợ con khám phá năng lực tư duy và thể hiện khả năng sáng tạo của trẻ hiệu quả nhất có thể.

3. Tương tác với con nhiều hơn

Bất chấp lịch trình bận rộn hàng ngày, điều quan trọng là ba mẹ phải dành thời gian để tương tác với con. Sẽ thật khó để hiểu khả năng tư duy của con nếu bạn không bao giờ ở gần trẻ. Thời điểm tốt nhất để bắt đầu đồng hành bên cạnh con là ngay từ khi con được sinh ra. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể làm được điều đó. Nếu vậy, ba mẹ nên nhớ rằng không bao giờ là quá muộn để bắt đầu đồng hành cùng trẻ trong quá trình phát triển của con.

Nếu ba mẹ chưa tương tác nhiều với con, hãy bắt đầu quan sát và tìm hiểu sở thích của trẻ thông qua các hoạt động thường ngày. Từ đó, bạn có thể tham gia trò chơi hoặc đưa con ra ngoài tham gia các hoạt động vui chơi đúng với sở thích trẻ. Đồng thời, hãy nghiên cứu sở thích học tập và hoạt động ngoại khóa của con để tìm ra những yếu tố kích thích khả năng sáng tạo hiệu quả nhất đối với đứa trẻ của mình.

4. Cho con thời gian rảnh rỗi

Giữa thời gian đi học hoặc nhà trẻ, công việc nhà và thời gian ngủ trưa, hãy tạo ra những lúc rảnh rỗi để con tham gia vào các hoạt động mà chúng thích.

Ba mẹ hãy mua cho con những vật dụng cần thiết để thực hiện sở thích sáng tạo và khuyến khích trẻ làm điều gì đó mang tính xây dựng trong giai đoạn này. Nếu sở thích của con là hội họa, âm nhạc và khiêu vũ, hãy mua cho trẻ tài liệu, nhạc cụ và trang phục để con tự mình trải nghiệm tất cả.

Ba mẹ có thể thu hút con tham gia vào các hoạt động tự sáng tạo ra nhằm phát triển tư duy sáng tạo trong quá trình trẻ thực hiện những hoạt động yêu thích. Giới thiệu các trò chơi sáng tạo để thúc đẩy sự tò mò của họ, quan sát từ xa để xem khả năng tư duy của họ có thể đưa họ đến đâu cũng không phải ý tưởng tệ.

Cách tốt nhất để việc thúc đẩy sự sáng tạo của con thành công là ba mẹ nên hạn chế giúp đỡ trẻ trừ khi chúng yêu cầu. Để cho con “rảnh rỗi” cũng chính là cho con khoảng thời gian tự do phát huy tiềm năng sáng tạo của chính mình.

5. Khuyến khích con đọc

Nội dung viết trong các bài báo, sách, truyện tranh và các tài liệu khác cung cấp một nguồn thông tin phong phú mà từ đó khả năng sáng tạo của trẻ có thể được phát triển. Dạy con đọc có thể mở mang hiểu biết của trẻ đến một thế giới hoàn toàn mới. Ba mẹ có thể đọc cho con nghe hoặc để trẻ đọc cho ba mẹ. Từ đó, chúng ta có thể đánh giá kỹ năng đọc và hiểu của con.

Đọc sách hàng ngày tạo cơ hội để con suy ngẫm về nhân vật, học hỏi và bắt trước những gì đã xảy ra trong câu chuyện.

Sau khi hoàn thành, ba mẹ có thể kiểm tra xem con có thể hiểu đến đâu bằng cách yêu cầu trẻ thuật lại câu chuyện bằng lời của bản thân. Ba mẹ cũng có thể chơi trò đoán, vẽ các mục và nhân vật từ sách tranh hoặc trao đổi với con về những câu truyện vừa nghe.

Trong lúc đó, hãy ủng hộ và thể hiện sự quan tâm đến những câu chuyện của con cho dù có thể đó là những điều rất hài hước hoặc vô lý. Ba mẹ có thể lắng nghe để sửa hoặc hướng dẫn con khi cần thiết. Đó chính là cách giúp con phát triển tư duy sáng tạo thông qua việc đọc sách.

6. Hãy để con chấp nhận rủi ro

Bản năng khiến ba mẹ luôn cảm thấy cần bảo vệ con khỏi việc thử những mạo hiểm mới vì chúng có thể quá khó khăn hoặc có vẻ nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu hoạt động không đe dọa làm tổn thương con, hãy để chúng thử. Tư duy sáng tạo đi kèm với thử thách và những lần sai. Nhưng bạn có thể giúp con học cách đưa ra quyết định khôn ngoan về vấn đề này bằng cách hỗ trợ trẻ tự tư duy một cách độc lập.

Nhiệm vụ của ba mẹ là khuyến khích và thúc đẩy con hướng tới tiềm năng của chính mình. Hãy cho con biết rằng ba mẹ tin tưởng con và trẻ có thể quản lý được điều đó. Thể hiện sự tin tưởng vào ý tưởng của con giúp họ chấp nhận rủi ro và thử những điều mới, mở rộng khả năng sáng tạo.

7. Dẫn dắt bằng ví dụ

Ở độ tuổi của con, trẻ có sở thích và khả năng bắt chước rất nhanh. Ba mẹ có thể dễ dàng nhận thấy trẻ bắt chước hành động hoặc thử trang phục của mình. Trong tình huống như vậy, hãy tránh việc ngăn cản ngay tức khắc khiến trẻ thất vọng. Đây có thể là cơ hội để ba mẹ dạy đứa con tư duy sáng tạo mà không cần giải thích quá nhiều thứ cho trẻ.

Thỉnh thoảng bạn có thể để con thử làm việc với mình và chỉ cho trẻ cách làm mọi việc. Điều này cũng sẽ nâng cao tư duy sáng tạo của con khi ba mẹ tham gia vào các trò chơi khơi dậy kỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề của trẻ.

• 99+ Bài tập Toán tư duy lớp 2 CÓ ĐÁP ÁN cho trẻ luyện tập mỗi ngày
• Gợi ý một số dạng toán tư duy cho trẻ 5 tuổi giúp con phát triển trí tuệ
• Tại sao phải học Toán? Cách trả lời giúp con không “GHÉT” Toán học

8. Khuyến khích con tham gia vào các hoạt động có quy trình

Mua đồ chơi, đồ dùng, trang phục và dụng cụ làm sẵn có thể tiết kiệm thời gian và dễ dàng, nhưng đôi khi sẽ vô tình hạn chế khả năng sáng tạo của con. Các hoạt động từng bước giúp con nhận biết sức mạnh của việc tự mình xây dựng 1 quá trình độc đáo. Đây cũng là phương thức tốt nhất để thử nghiệm khả năng sáng tạo khi con phát minh và tùy chỉnh các vật dụng mà trẻ định sử dụng sau này.

9. Suy ngẫm

Sau khi tham gia vào các hoạt động kích thích khả năng sáng tạo của con, ba mẹ hãy suy ngẫm về những điều thú vị, hấp dẫn đối với con và những điều mà trẻ sẽ không hứng thú.

Điều này sẽ loại bỏ những sở thích không liên quan và tạo chỗ cho những sở thích mới, giúp con tăng cơ hội sáng tạo hơn. Đồng thời, ba mẹ nên hỏi ý kiến của con để hỗ trợ trẻ quyết định bước tiếp theo tùy thuộc vào cảm nhận của bé.

Tạo một danh sách sở thích phù hợp sẽ giúp con đầu tư nhiều thời gian hơn vào các hoạt động có ý nghĩa và có được các công cụ phù hợp để củng cố các kỹ năng của chúng. Nếu trẻ còn quá nhỏ để biết mình muốn gì, hãy để con khám phá các lĩnh vực khác nhau. Trong quá trình đó, ba mẹ sẽ theo dõi điểm mạnh của con và khuyến khích con tiếp tục sáng tạo, phát huy tiềm năng của mình.

Nhiều người tin rằng sự sáng tạo là một phẩm chất bẩm sinh mà 1 người có thể có hoặc không. Nhưng ngày nay, các bằng chứng khoa học đều cho thấy rằng sáng tạo là một kỹ năng có thể được rèn luyện và nâng cao nhờ nỗ lực. Khuyến khích con khám phá sở thích sáng tạo sẽ giúp trẻ trở thành người có kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện tốt.

Những kỹ năng này rất cần thiết trong cuộc sống, đặc biệt là khi con đã trưởng thành. Bằng cách sử dụng các mẹo trên, ba mẹ có thể giúp con mình phát triển các kỹ năng tư duy sáng tạo và mở rộng trí tưởng tượng để giúp trẻ đạt được thành công ở thời điểm hiện tại và trong cả cuộc sống tương lai khi đã trưởng thành.